Χάνει έδαφος στην κρουαζιέρα η Μεσόγειος

Εξαιτίας της ασταθούς πολιτικής κατάστασης στην περιοχή της ανατολικής
Μεσογείου με συχνές αναταραχές και πολεμικές συγκρούσεις αλλά και της
οικονομικής κρίσης που μαστίζει την Νότια Ευρώπη, σταδιακά η Μεσόγειος χάνει
έδαφος ως προορισμός κρουαζιέρας σύμφωνα με άρθρο της Ναυτεμπορικής
που αναδημοσιεύουμε παρακάτω. Νέες αγορές κερδίζουν έδαφος, όπως
αυτή της Ασίας και της Αυστραλίας. Η
CruiseLinesInternationalAssociation
(CLIA) ίδρυσε από εφέτος παγκόσμια επιτροπή λιμένων για διαβούλευση με
αρμόδιους φορείς
 και  αξιολόγησητων παροχών λιμενικών υπηρεσιών στα
κατά τόπους λιμάνια. Άραγε με άριστα το 10 πως θα βαθμολογηθούν τα λιμάνια
της Μυκόνου, χωρίς τουαλέτες, χώρους υποδοχής επιβατών και με φόντο
τεράστιες χωματερές σκουπιδιών στους κάδους απορριμμάτων; Τι μας προσφέρουν σήμερα τα  «φαραωνικά» έργα που έγιναν με τόσες τυμπανοκρουσίες;

Η χρόνια εικόνα που εσκεμμένα προβάλει το κράτος μέσω των μέχρι τώρα
τουριστικών πολιτικών αλλά και  ο Δήμος
  για την κρουαζιέρα ως δείγμα ανθηρού τουρισμού είναι πλαστή και συγκρούεται με τις εκτιμήσεις των επίσημων φορέων.
Όπως προκύπτει από τη μελέτη «Τουρισμός στη Μεσόγειο: κινητήρια δύναμη για
την αειφόρο ανάπτυξη;» του Κέντρου
PlanBleu, που ερευνά θέματα περιβάλλοντος
και ανάπτυξης στην περιοχή της Μεσογείου, η μεσογειακή βιομηχανία κρουαζιέρας
κατέχει ακόμη ελάχιστο μερίδιο στον τουριστικό κλάδο, αφού αντιπροσωπεύει μόνο το 1,4% των διεθνών αφίξεων το 1985 (1,7 εκατ.), 1,8% το 2009 (5 εκατ.) και λίγο πάνω από το 1% των διανυκτερεύσεων των τουριστών στη Μεσόγειο (18 εκατ.). Και αυτά τα
στοιχεία αφορούν το 2009 , περίοδο που η οικονομική κρίση δεν είχε εξαπλωθεί .

Η κρουαζιέρα που προβάλλεται  ως η κορωνίδα της τουριστικής ανάπτυξης αφορά μόνο το 4% των εσόδων από τον τουρισμό στην χώρα μας. Επιπλέον, τα παραγόμενα κέρδη δεν αφορούν τα λιμάνια διέλευσης όπως το δικό μας αλλά τα λιμάνια εκκίνησης και τα επιτελικά ενώ τις δαπάνες των επιβατών κατά συντριπτικό ποσοστό καρπώνονται οι εταιρείες που διακινούν τα πλοία. Η προσπάθεια εξωραϊσμού, που παγίως χρησιμοποιεί ο Δήμος, ότι στη
Μύκονο όλα είναι ανθηρά, είναι αποπροσανατολιστική και επικίνδυνη. Ας το κατανοήσουμε: Η Μύκονος δεν είναι το «μαγικό νησί» ξεκομμένο 
από την ιστορία της κρίσης.

Λιμάνι Μυκόνου στον Τούρλο - ντόκος κρουαζιεροπλοίων- Φωτογραφία αρχείου από Ιωάννα Σαμιωτάκη, με Queen Elisabeth 2012
Λιμάνι Μυκόνου στον Τούρλο – ντόκος κρουαζιεροπλοίων-
Φωτογραφία αρχείου από Ιωάννα Σαμιωτάκη, με Queen Elisabeth 2012

Χάνει έδαφος στην κρουαζιέρα η Μεσόγειος.
Το κακό πολιτικό κλίμα στην ευρύτερη περιοχή διώχνει τα κρουαζιερόπλοια προς την Ασία και την Αυστραλία.

άρθρο του Αντώνη Τσιμπλάκη
Αναδημοσίευση από τη «Ναυτεμπορική».

Χάνει έδαφος ως προορισμός κρουαζιέρας η Μεσόγειος, αφού για το 2014 δεν συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τις περιοχές που οι εταιρείες κρουαζιέρας θα ενισχύσουν το στόλο τους.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Cruise Lines International Association, παρά το γεγονός ότι και το 2013 ήταν ο δεύτερος πιο δημοφιλής προορισμός στον κόσμο, με μερίδιο αγοράς 18,9%, πίσω από την Καραϊβική που είχε 37,3%, η Μεσόγειος φαίνεται να υποχωρεί το 2014.

Οπως αναφέρει η CLIA, οι εταιρείες κρουαζιέρας ενισχύουν την παρουσία τους κατά 12% στην Καραϊβική και κατά 5,2% στη Βόρεια Ευρώπη. Επίσης αυξάνουν τη χωρητικότητά τους κατά 31,6% στην Ασία και κατά 22% στην Αυστραλία, που φαίνεται ότι είναι οι δύο νέες αναδυόμενες περιοχές που σχεδιάζει να «κατακτήσει» η παγκόσμια βιομηχανία κρουαζιέρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Μεσόγειος δεν υπάρχει στη συγκεκριμένη λίστα της CLIA.

Αιτίες, από τη μία είναι οι αναταραχές και οι πολεμικές συγκρούσεις των τελευταίων ετών στις χώρες της Β. Αφρικής, που ανάγκασαν τις εταιρείες να τροποποιήσουν κατ’ επανάληψη τα προγράμματά τους, και από την άλλη η οικονομική κρίση που μαστίζει τις χώρες της Νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα), αλλά και οι πολιτικές αναταραχές.

Σημειώνεται ότι στη διάρκεια του 2013 πρώτος προορισμός ήταν η Καραϊβική, δεύτερος η Μεσόγειος, τρίτη η Βόρεια Ευρώπη με 11,1%, τέταρτη η Αυστραλία με 5,9% και ακολούθησαν η Αλάσκα με 4,5%, η Ασία με 4,4% και η Νότιος Αμερική με 3,3%. Η Μεσόγειος επίσης απουσιάζει από τους προτεινόμενους προορισμούς για το 2014, όπως τους παρουσιάζουν τα μέλη της CLIA. Πιο συγκεκριμένα, οι πλέον δημοφιλείς προορισμοί κρουαζιέρας για φέτος είναι ο Ειρηνικός Ωκεανός, τα ποτάμια στις ΗΠΑ, η Ν. Αμερική, η Μέση Ανατολή, η Ανταρκτική, ο Καναδάς, η Αφρική και τα ποτάμια σε εξωτικές χώρες.

Επισημαίνεται ότι στελέχη της κρουαζιέρας στην Ελλάδα, όπως αποκάλυψε η «Ν», ενημέρωσαν τους αρμόδιους φορείς στη χώρα ότι οι προσεγγίσεις από τις αμερικανικές εταιρείες στους ελληνικούς προορισμούς αναμένεται να μειωθούν κατά 20% περίπου μέσα στη χρονιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της CLIA, κατά τη διάρκεια του 2013 ταξίδεψαν με κρουαζιερόπλοια 21,3 εκατ. επιβάτες, από 20,3 εκατ. επιβάτες το 2012, ενώ για το 2014 οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι οι επιβάτες κρουαζιέρας θα φτάσουν τα 21,7 εκατ.

Οι 10 μεγαλύτερες αγορές κρουαζιέρας το 2014 σε χιλ επιβάτες
Οι 10 μεγαλύτερες αγορές κρουαζιέρας το 2014 σε χιλ επιβάτες

Μάλιστα, ο παγκόσμιος στόλος κατά τη διάρκεια του 2014 θα ανέλθει στα 410 κρουαζιερόπλοια από 393 που ήταν το 2013. Τα 16 νέα πλοία, αξίας 3,9 δισ. δολαρίων, θα ενισχύσουν την παγκόσμια χωρητικότητα κατά 19.540 επιβάτες. Επίσης, το 2015 θα πέσουν στη θάλασσα ακόμα 8 κρουαζιερόπλοια, αξίας 4,1 δισ. δολαρίων, τα οποία θα μπορούν να φιλοξενήσουν 18.000 επιπλέον επιβάτες. Τέλος, για το 2016 είναι προγραμματισμένο να παραδοθούν ακόμα 12 νεότευκτα πλοία, αξίας 7,9 δισ. δολαρίων και χωρητικότητας 33.192 επιβατών.

Οι αγορές

Η μεγαλύτερη αγορά κρουαζιέρας στον κόσμο παρέμειναν και το 2013 οι ΗΠΑ. Ειδικότερα, οι επιβάτες κρουαζιέρας από τις ΗΠΑ ανήλθαν κατά την περσινή χρονιά σε 11 εκατ. ή 51,7% της παγκόσμιας κίνησης. Τα τελευταία πέντε χρόνια οι Αμερικανοί επιβάτες κρουαζιέρας έχουν αυξηθεί κατά 15,1%. Στη δεύτερη θέση είναι το Ηνωμένο Βασίλειο με 1,71 εκατ. επιβάτες, που σημειώνει αύξηση κατά 16,4% τα τελευταία πέντε χρόνια. Στην τρίτη βρίσκεται η Γερμανία με 1,63 εκατ. επιβάτες, οι οποίοι έχουν αυξηθεί κατά 80% την τελευταία πενταετία και στην τέταρτη η Ιταλία με 830.000 επιβάτες και αντίστοιχη αύξηση κατά 26,1%.

Ως μία από τις πλέον αναδυόμενες αγορές φαίνεται πως είναι η Αυστραλία, αφού κατά τη διάρκεια του 2013 ταξίδεψαν με κρουαζιερόπλοιο περίπου 760.000 Αυστραλοί, αριθμός που είναι αυξημένος κατά 130% σε σχέση με το 2009. Ωστόσο, τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση (184,6%) σημειώνουν οι σκανδιναβικές χώρες, που είχαν 350.000 επιβάτες το 2013.

Εκτιμήσεις για μειωμένες αφίξεις στα ελληνικά λιμάνια

Για τις προοπτικές της ελληνικής κρουαζιέρας το 2014, όπως επισημαίνει στη «Ν» ο αντιπρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας Μιχάλης Λάμπρος, θα υπάρξει μείωση στις αφίξεις των πλοίων αλλά και στον αριθμό των επιβατών. Οπως τονίζει, η τάση αυτή δεν αφορά την Ελλάδα αλλά γενικότερα την Ανατολική Μεσόγειο και οφείλεται κυρίως στην πολιτική αστάθεια που επικρατεί σε πολλές χώρες της περιοχής τα τελευταία χρόνια.

«Οι μεγάλες εταιρείες έχουν απογοητευτεί από την ασταθή κατάσταση που υπάρχει στην περιοχή και για αυτόν το λόγο προτιμούν να αναδιατάξουν το στόλο τους και να ενισχύσουν την παρουσία τους σε νέες αγορές, όπως είναι η Ασία και η Αυστραλία», σημειώνει και προσθέτει: «Πολλά από τα πλοία που ήταν στην Ανατολική Μεσόγειο πέρσι θα δρομολογηθούν φέτος στην Ασία και την Αυστραλία».

Πτώση κρατήσεων έως 25%

«Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε από τους πράκτορες που εκπροσωπούν τις εταιρείες στην Ελλάδα, οι μέχρι σήμερα κρατήσεις για προσεγγίσεις στα λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου δείχνουν μείωση από 20% μέχρι 25%», υπογραμμίζει ο κ. Λάμπρος, ο οποίος όμως τονίζει ότι η αλλαγή σχεδίων των εταιρειών δεν οφείλεται σε καμία περίπτωση σε ελληνικά αίτια. Πάντως, από τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιά υποστηρίζεται ότι μπορεί να μειωθούν φέτος οι αφίξεις κρουαζιεροπλοίων, αλλά δεν θα μειωθεί ο αριθμός των επιβατών διότι θα έχουμε μεγαλύτερα σε χωρητικότητα επιβατών κρουαζιερόπλοια.

Αύξηση επιβατών νεότερης ηλικίας

* Βασικό χαρακτηριστικό της παγκόσμιας κρουαζιέρας για το 2014 είναι η μεγάλη αύξηση του ενδιαφέροντος από τις νεότερες ηλικίες. Οπως σημειώνει η Cruise Lines International Association, για πρώτη φορά στην ιστορία, η αναμενόμενη αύξηση επιβατών για το 2014 θα προέλθει από τις νεότερες γενιές, και ειδικά από τα παιδιά που είναι γεννημένα μετά το 2000. Παράλληλα, η CLIA τονίζει ότι θα αυξηθούν και τα all inclusive πακέτα στην κρουαζιέρα. Από φέτος η Παγκόσμια Επιτροπή Λιμένων

* Η Cruise Lines International Association ίδρυσε και θα λειτουργήσει από φέτος την Παγκόσμια Επιτροπή Λιμένων, η οποία θα ασχολείται με την ανάπτυξη των βάσεων κρουαζιέρας. Η επιτροπή θα επικεντρωθεί στη διαβούλευση με τους φορείς εκμετάλλευσης λιμένων, των λιμενικών αρχών, των κυβερνήσεων και των παρόχων λιμενικών υπηρεσιών.

Πηγή: Ναυτεμπορική

Κατηγορώ την Ευρώπη – Άρθρο του τ. ΥΠΕΞ της Ισπανίας για την Κύπρο

485762-kypros evrokrisi
En defensa de Chipre – Προς Υπεράσπιση της Κύπρου

του Μιγκέλ Ανχελ Μορατίνος*

Ακόμα θυμάμαι τον Ιούνιο του 2003, όταν ο πρόεδρος Κληρίδης επέστρεφε
στη Λευκωσία από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κομίζοντας την ομόφωνη απόφαση
της ΕΕ να δεχθεί την Κύπρο ως νέο κράτος μέλος της. Οι ευρωπαϊκές και
κυπριακές σημαίες ξεδιπλώθηκαν και πολλαπλασιάστηκαν στη Λεωφόρο
Μακαρίου, ο θόρυβος από τα χιλιάδες κλάξον ηχούσε επί ώρες και η
κυπριακή ζιβάνα έρεε σε όλους τους δημόσιους χώρους και τα καφέ της
νήσου, όπου γιόρταζαν με ευθυμία και ικανοποίηση την αναγνώριση της
Κύπρου ως ευρωπαϊκής επικράτειας. Δέκα χρόνια αργότερα, οι ίδιοι
δρόμοι έγιναν μάρτυρες διαδηλώσεων με υψωμένα πλακατ τα οποία ζητούν
την έξοδο από την Ευρώπη και ασκούν δριμεία κριτική στις Βρυξέλλες.
Τι συνέβη στην Κύπρο ώστε να περάσει μέσα σε μία μόνο δεκαετία από τον
φιλοευρωπαϊκό ενθουσιασμό στη δυσαρέσκεια; Στις γραμμές που ακολουθούν
δεν φιλοδοξώ να αναλύσω την οργανωμένη από τους ευρωπαίους ιθύνοντες
απερισκεψία για τη διάσωση της Κύπρου. Κάτι τέτοιο θα άξιζε ένα ειδικό
άρθρο. Το μόνο που επιδιώκω είναι να συμβάλω στην σκέψεις όσον αφορά
τους απώτερους λόγους που οδήγησαν σε αυτήν την κλιμακούμενη και
αρνητική πράξη των Ευρωπαίων έναντι των Κυπρίων.
Ως υπουργός Εξωτερικών έγινα μάρτυρας της διάψευσης των βασικών
ευρωπαϊκών παραγόντων, αλλά και του διεθνούς κατεστημένου για την
απόρριψη από την Κύπρο του Σχεδίου Αννάν ΙΙ. Πολλοί εξ’ αυτών
διερωτόντο: «πώς είναι δυνατόν το 75% των πολιτών αυτού του μικρού
κράτους να τολμά να πει όχι σε ένα σχέδιο που έχουν υπαγορεύσει
Ουάσιγκτον, Βερολίνο και Βρυξέλλες;». Για άλλη μία φορά, έγινα
μάρτυρας, με μια κάποια απογοήτευση, του τρόπου με τον οποίον η
διεθνής κοινότητα σχεδίαζε το μέλλον ενός λαού και ενός έθνους, χωρίς
να λαμβάνει υπ’ όψη της τη γνώμη του και την ιστορική του προοπτική,
αλλά και χωρίς να προβλέπει τις συνέπειες των προτεινομένων. Οι
Κύπριοι απέρριψαν με συντριπτική πλειοψηφία ένα σχέδιο το οποίο
θεώρησαν ελάχιστα δίκαιο για να κατορθώσει να σταθεροποιήσει μία
διαρκή λύση στη διαίρεση του νησιού. Η συγκεκριμένη δημοκρατική
απόφαση δεν άρεσε στη διεθνή ιθύνουσα τάξη, η οποία, αντί να
αναζητήσει λύσεις συγκεκριμένες και να προωθήσει ένα νέο γύρο
διαπραγματεύσεων, τιμώρησε τη χώρα και τον πρόεδρο Παπαδόπουλο με
απομόνωση.
Οι υπουργοί του Ecofin αγνόησαν την εθνική και διεθνή πραγματικότητα
Μέσα σε ελάχιστα μόνο χρόνια αυτή η χώρα ανήλθε, με τη δική της αξία
στα επίπεδα ποιότητας και ανταγωνισμού που απαιτούσαν τα ευρωπαϊκά
πρότυπα. Η Κύπρος ήταν μία χώρα πρότυπο η οποία ανταποκρίθηκε με
ταχύτητα στις κοινωνικές, θεσμικές, οικονομικές, χρηματιστηριακές
απαιτήσεις, καθώς και σε αυτές σε ζητήματα ασφαλείας, που απαιτούσε η
Ευρώπη. Συμμορφώθηκε με τις απαιτήσεις του Σένγκεν και του ευρώ, και
τα οικονομικά της νούμερα ήταν αυτά μιας ευημερούσας χώρας. Το
σημερινό αποκηρυγμένο κυπριακό τραπεζικό σύστημα παρουσιαζόταν, μόλις
πέντε χρόνια πριν, ως σημείο αναφοράς σε ευρωπαϊκό και διεθνές
επίπεδο. Οχι μόνο οι ελληνικές τράπεζες, αλλά πολλές εταιρίες, ανάμεσά
τους βρετανικές και γερμανικές, γνώριζαν και επωφελήθηκαν από την
κυπριακή πλατφόρμα. Σκανδαλίζομαι όταν ακούω σήμερα πώς αυτό το
τραπεζικό σύστημα ταπεινώνει τους Κυπρίους εξαιτίας των καταθέσεων
ρωσικών εταιριών και φυσικών προσώπων: μπορούμε να αναρωτηθούμε αν η
άφιξη ρωσικών κεφαλαίων η οποία καταγγέλλεται στην Κύπρο δεν έχει
σημειωθεί επίσης στη Γερμανία ή το Ηνωμένο Βασίλειο; Η κατάσταση του
κυπριακού τραπεζικού συστήματος ήταν γνωστή και, γι’ αυτό, η Τρόικα
είχε πληροφορίες. Το συγκεκριμένο θέμα συζητήθηκε κατά την κυπριακή
προεδρία της ΕΕ.
Στην άτυπη σύνοδο του Ecofin το Σεπτέμβριο του 2012 στη Λευκωσία, οι
παντοδύναμοι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών άκουσαν κατά το δείπνο μία
παρέμβαση άκρως ενδεικτική του κύπριου υπουργού Οικονομικών, Βάσσου
Σιαρλή. (Ο κ. Σιαρλής) υπενθύμισε ότι η παρακμή της (αρχαίας) Αθήνας
ξεκίνησε από τη ρήξη σε όσα είχαν συμφωνηθεί από τις 150 πόλεις-κράτη
της Συμμαχίας της Δήλου. Η σύγκριση με την ΕΕ και τη Γερμανία δεν
έγινε θετικά δεκτή και οι υπουργοί του ευρώ έκαναν τα στραβά μάτια
στην παρέμβαση, στην οποία επαναλαμβανόταν η ανάγκη να υπάρξει έξοδος
από κοινού από αυτήν την κρίση.
Την ώρα που ακούγονται φωνές επικριτικές κατά της Κύπρου, οφείλουμε να
θυμίσουμε στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ότι αυτή η χώρα, όπου ζουν κάτι
παραπάνω από 1.200.000 κάτοικοι, έχει ΑΕΠ ύψους 21,5 δισ. ευρώ,
βρίσκεται στην 31η θέση του Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης, διαθέτει μία
νεοπαγή πανεπιστημιακή κοινότητα που αριθμεί 7.000 φοιτητές, και
υδρογονάνθρακες που αντιπροσωπεύουν τα τρίτα σε μέγεθος αποθέματα
παγκοσμίως. Οι υπουργοί του Ecofin αγνόησαν την εθνική και διεθνή
πραγματικότητα, καθώς και τη γεωπολιτική και στρατηγική θέση της
Κύπρου. Δεν εκτίμησαν, την ώρα που αντιδικούσαν για το κυπριακό
ζήτημα, την επιρροή της Ρωσικής Ομοσπονδίας, μίας χώρας-κλειδί στο
Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Κύπρος διαθέτει ένα μεγάλο δυναμικό και
όχι μόνο τουριστικό, γιατί τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της έχουν
προκαλέσει πιθανόν τεράστια ανισορροπία στους συσχετισμούς ισχύος και
επιρροής εντός και εκτός ΕΕ. Το ερώτημα που θα μπορούσε να τεθεί
σήμερα είναι αν τα κυπριακά κοιτάσματα θα είναι ευρωπαϊκά, ρωσικά,
τουρκικά, λιβανέζικα ή ισραηλινά. Αυτό ωστόσο είναι άλλο ένα επίμαχο
ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπίσει η ευρωπαϊκή πολιτική….
Εν όψει των γεγονότων, υποτιμάται η γεωπολιτική προσέγγιση και
υιοθετείται η ψευδο-τεχνοκρατική, την ώρα που η κυπριακή κοινωνία έχει
εισέλθει σε μία οδό μαρτυρίου δυσανάλογη και άδικη. Για όλα τα
ανωτέρω, (εκφράζω) την αλληλεγγύη μου και στήριξή μου στην Κύπρο.

Kypros

*Ο Μιγκέλ Ανχελ Μορατίνος διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας

El Pais

Το άρθρο στα ισπανικά:

– See more at: http://www.philenews.com/el-gr/oikonomia/628/138986/katigoro-tin-evropi-arthro-sok-tou-t-ypex-tis-ispanias-gia-tin-kypro#sthash.qTu8WIWS.dpuf

Ο Τρίτος Πόλεμος της Ευρώπης

του Νίκου Ξυδάκη

Βλάσης Κανιάρης, “Εις δόξαν”
Βλάσης Κανιάρης, “Εις δόξαν”

«Σώσαμε τις τράπεζες, αλλά κινδυνεύουμε να χάσουμε μία γενιά», δήλωσε πριν από λίγες ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς. Η ζοφερή διαπίστωση του Γερμανού σοσιαλδημοκράτη πολιτικού μας φέρνει στον νου την άνοιξη του 2010, μέρες σύγχυσης και σοκ. Σε ένα ημιεπίσημο δείπνο, Ελληνας τραπεζίτης μού είχε πεί ότι η κρίση, που τότε μόλις είχε αρχίσει να δείχνει τη σφοδρότητά της, δεν θα περνούσε σε λιγότερο από δέκα-δεκαπέντε χρόνια. Στην παρατήρησή μου ότι αυτή η πρόβλεψη ακούγεται τρομακτική, μου απάντησε νηφάλια και αφοπλιστικά: «Εχουμε και οι δύο παιδιά, καλύτερα να ξέρουμε τι πρόκειται να συμβεί».

Τον θυμήθηκα λίγο καιρό αργότερα, αφού είχε ψηφιστεί το πρώτο Μνημόνιο, όταν ο Ιταλός οικονομολόγος και πρώην υπουργός Τομάζο Πάντοα Σιόπα μίλησε ευθέως για δεκαπέντε χαμένα χρόνια και για μισή ή μία χαμένη γενιά Ελλήνων.

Η πραγματικότητα έμελλε να είναι ακόμη πιο σκληρή και από τις σκοτεινές προβλέψεις των οικονομολόγων το 2010. Σήμερα, μετά τρία χρόνια διάσωσης, δηλαδή λιτότητας και βαθιάς ύφεσης, μετά τρία χρόνια σοκ και ενοχοποίησης, ένας Γερμανός πολιτικός, από τη χώρα που πρωτοστατεί στην εφαρμογή της ενάρετης λιτότητας παρ’ ημίν, άρα και της συνοδεύουσας ύφεσης, περιγράφει αδρά την ιστορική καταστροφή που συντελείται όχι μόνο στην αμαρτωλή Ελλάδα αλλά σε όλο τον ευρωπαϊκό Νότο: «Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία διαθέτουν ίσως τις καλύτερα εκπαιδευμένες γενιές που υπήρξαν ποτέ στις χώρες τους, οι γονείς τους επένδυσαν πολλά χρήματα στην εκπαίδευση των παιδιών τους, έκαναν το σωστό. Και τώρα που είναι έτοιμοι να εργασθούν, η κοινωνία λέει: ‘Δεν υπάρχει θέση για εσάς’».

Το 60% νεανικής ανεργίας είναι ο δείκτης αποτυχίας της Ενωμένης Ευρώπης, δείκτης μιας απίστευτης πολιτικής μυωπίας των Ευρωπαίων ηγετών, αλλά και σήμα κινδύνου για τον ίδιο τον πυρήνα των δημοκρατιών και την κοινωνική ειρήνη. Ενας άλλος Ευρωπαίος ηγέτης, ο Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ, πρόσφατα το διατύπωσε με πικρή ωμότητα: «Όποιος πιστεύει ότι δεν τίθεται πλέον το αιώνιο ερώτημα περί ειρήνης και πολέμου στην Ευρώπη, μπορεί να πλανάται οικτρά. Οι δαίμονες δεν έχουν φύγει, απλά κοιμούνται».

Υπό μία έννοια, και οι δύο πολιτικοί ηγέτες δείχνουν να αναγνωρίζουν ότι η αιώνια ειρήνη έχει ραγίσει. Και δειλά αναγνωρίζουν επίσης ότι με δική τους ευθύνη οι ευρωπαϊκοί λαοί αφέθηκαν ανυπεράσπιστοι, βουλιάζουν στην ανεργία και τον αποκλεισμό, τα κράτη χρεοκοπούν, οι δημοκρατίες κλονίζονται, ενώ η χρηματοπιστωτική βιομηχανία δέχεται συνεχώς τους πόρους και τα χάδια των κρατών.

Γιατί; Μια απάντηση, μεταξύ άλλων, είναι η εξής: όπως στις παραμονές του Α΄Πολέμου, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν πίστευαν ότι απειλείται η ειρήνη, άρα δεν τη θωράκιζαν, έτσι και μέχρι το 2007-08, δεν πίστευαν ότι η νεαρά και ευημερούσα ευρωζώνη μπορεί να πληγεί από τη μεγάλη κρίση, άρα δεν είχαν απολύτως καμία προετοιμασία. Η ίδια η ευρωζώνη δεν ήταν εξοπλισμένη για αντιμετώπιση κρίσεων. Ακόμη και σήμερα, με την μακρά και πικρή πείρα της έκρηξης του δημόσιου χρέους, των πτωχεύσεων, των μνημονίων και της παγίδας της ύφεσης, η κρίση αντιμετωπίζεται με νυσταλέα αντανακλαστικά, με αδύναμα γιατροσόφια που πάντα χορηγούνται αργά, με υστεροβουλία, και με καταπλήσσουσα επιμονή σε μια ηθικολογία, που δεν μπορεί να κρύψει την υπερχειλίζουσα υποκρισία και την έλλειψη πραγματισμού. Ορισμένως η ηθικολογία και η καθυστέρηση δεν μπορούν πια να κρύψουν το βαθύ έλλειμμα πολιτικής νομιμοποίησης της ευρωελίτ στις Βρυξέλλες και την αφύσικη αυτονόμηση της κεντρικής τράπεζας στη Φρανκφούρτη από τα κράτη μέλη και τους δοκιμαζόμενους λαούς.

Κι έτσι, όπως στον Α’ Πόλεμο η Ευρώπη θυσίασε μια γενιά στα χαρακώματα και στα αέρια, όπως στον Β’ Πόλεμο αφάνισε μια γενιά νέων στρατιωτών αλλά και αμάχων, ισοπέδωσε πόλεις και στιγμάτισε εσαεί την ανθρώπινη συνείδηση με το Shoah, με παρόμοιο τρόπο τώρα, η μεγάλη Ευρώπη του 21ου αιώνα θυσιάζει ασυλλόγιστα την καλύτερη γενιά νέων στην ιστορία του Νότου της. Πρόκειται για πόλεμο με άλλα μέσα.

Δημιουργική καταστροφή; Ας το δεχτούμε. Αλλά πού είναι η δημιουργία; Εδώ, στο ευρωπαϊκό υπογάστριο, επί τρία τουλάχιστον χρόνια αντικρίζουμε μόνο καταστροφή, τέτοια που δεν είχαμε νιώσει από το τέλος της αιματοβαμμένης δεκαετίας του ‘40.

Η ελπίδα για διάσωση και δημιουργία βρίσκεται ακριβώς στην επίγνωση της καταστροφής, να συνειδητοποιήσουμε δηλαδή ότι ζούμε μια μείζονα ιστορική μετάβαση, αμετάκλητα, χωρίς επιστροφή στην προτέρα κατάσταση. Να συνειδητοποιήσουμε ότι οι απώλειες είναι βαθιές και μόνιμες, και ότι το προέχον δεν είναι τόσο η ανάκτηση των απωλεσθέντων, αλλά το χτίσιμο υγιών και ανθεκτικών δομών καθώς θα ανοιγόμαστε στο μέλλον. Η Μεγάλη Υφεση γκρεμίζει την κοινωνία, ακόμη τώρα που μιλάμε· το μέλλον όμως δεν συνίσταται μόνο από στατικά ερείπια, είναι δυναμική κατάσταση, σύντομα μια νέα κοινωνία ασπαίρουσα θα διαμορφώνει τη δική της κοίτη, και θα διεκδικεί νέες μορφές πολιτικής έκφρασης και οργάνωσης του οικονομικού βίου, νέες συλλογικές αναπαράστασεις και ηθικές αξίες· μια νέα διάνοια.

Η παράδοση θα είναι μία πηγή που θα τροφοδοτεί το ποτάμι· το νέο περιβάλλον, το μεταϋφεσιακό, το «μεταπολεμικό» θα είναι η άλλη πηγή έμπνευσης και ενέργειας για την ανασυγκρότηση. Μένει να μεριμνήσουμε ποια στοιχεία της παράδοσης θα αξιοποιήσουμε, και πώς, δια της ενεργού βουλήσεως, της αναγεννημένης γενικής διάνοιας, θα ορίσουμε την κοίτη του ποταμού. Ποταμώ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ.

Living with the eyes turned skywards

Με τα μάτια στραμένα στον ουρανό

O E. Constantine λαμβάνει το βραβείο Excellence of Design από τον γεννημένο στην Κέρκυρα Δούκα του Εδιμβούργου και σύζυγο της βασίλισσας της Αγγλίας.

«Ο Emmanuel Constantine είναι Έλληνας που ζει στο Λονδίνο. Τις διακοπές του τις περνάει στην Μύκονο όπου είχα την τύχη να συνδεθούμε με στενή φιλία. Εφαλτήριο η κοινή μας λατρεία για την τζαζ και η ταύτισή μας σε φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά ζητήματα. Μετά την πρόσφατη σύνοδο κορυφής των Βρυξελών και την Αγγλική αποστασιοποίηση,  σε έναν από τους «ηλεκτρονικούς μας διαλόγους» σχολίασα ότι θα πρέπει να έχει υπαρξιακό πρόβλημα ένας άνθρωπος μισός Άγγλος και μισός Έλληνας, με τις δύο ταυτότητες να βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Νομίζω η απάντηση του έχει ενδιαφέρον να κοινοποιηθεί.» Μάκης Μωράκης

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΣ

Δεν βιώνω καμία κρίση στη δυαδικότητα της υπαρξιακής μου ταυτότητας:

O Federico Fellini συμπυκνώνει το νόημα της ζωής για μένα, ορίζοντας την ζωή ως ένα τσίρκο.

Θεωρώ το σύνολο της πολιτικής και της ποπ κουλτούρας ως μορφές παραπλάνησης και αδυσώπητης ύπνωσης.

Η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης εθνικότητας ή το προϊόν των επιρροών από περισσότερης της μίας, όπως στην περίπτωση μου, δεν είναι θέμα μιας πολιτικής διακήρυξης από μία ομάδα πολιτικών σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Είναι ζήτημα κατανόησης και αναγνώρισης μιας ιστορικής συνέχειας που συμπεριλαμβάνει αναγεννήσεις και μεσαίωνες.

Δεν περιμένω τη Φράου Μέρκελ ,τον Μονσιε Σαρκοζί, τον μιστερ Κάμερον ή οποιονδήποτε νεοέλληνα, προκειμένου να αναπτύξω μια πολιτιστική ταυτότητα.

Είμαι «Ευρωπαίος»,εξαιτίας της γέννησης μου στην άκρη του Αιγαίου και της ιστορικής μου ρίζας που την μαρτυρά το όνομα της μητέρας μου : Ευτέρπη, όνομα φερμένο από μία Μούσα. Με αυτήν την γενετήσια μαγιά, αυτό που στην συνέχεια έγινα στο Λονδίνο είναι μια δημιουργία εξολοκλήρου δικής μου διαμόρφωσης.

 Δεδομένου ότι οι χώρες των επιρροών μου, η Ελλάδα και η Αγγλία, είναι γεωγραφικά στα δύο άκρα μιας διαγωνίου, η οποία εκτείνεται από το βορειοδυτικό άκρο της Ευρώπης και καταλήγει στο νοτιοανατολικό της, ενισχύει την ευρωποκεντρική μου ταυτότητα παρά την αμφισβητεί.

Λέγοντας όλα αυτά, αισθάνομαι άνετα περπατώντας κατά μήκος του Picadilly παρατηρώντας όλες αυτές της κατά Παρθενώνα προσόψεις σε πολλά κτίρια αλλά και θλίψη για το γεγονός ότι τα πραγματικά μάρμαρα του Παρθενώνα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Δεν υπάρχουν «Μούσες» στο βρετανικό Μουσείο.

Ομοίως με θλίβει να ακούω τον νεοέλληνα να έχει αντικαταστήσει την ανώμαλη μορφή του ρήματος «έρχομαι» με το να λέει : «Άντε», αντί απλά «Έλα».

Καθένας από εμάς ορίζεται από τις ατομικές του επιλογές. Κανένας από την τρόικα των προαναφερθέντων πολιτικών δεν έχουν εμπνεύσει τίποτα μέσα μου.

Ο Μιχαήλ Άγγελος συνήθιζε να αγοράζει πουλιά σε κλουβιά από την αγορά μόνο και μόνο για να τα απελευθερώσει.

Είναι μόνον αυτοί οι άνθρωποι  που έχουν δοκιμάσει την ελευθερία του πετάγματος που θα ζήσουν με τα μάτια στραμμένα στον ουρανό και θα επιστρέφουν εκεί παντοτινά.

Emmanuel Constantine γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια μετακόμισε στο Λονδίνο όπου ζει τα τελευταία 45 χρόνια. Aποφοίτησε με άριστα από το Harrogate school of Art and Design και ακολούθησε μια λαμπρή καριέρα ως designer, με σημαντικές δουλειές όπως στο Vogue Magazine, στο κατάστημα Harrods, στην Estee Lauder και πολλά άλλα.)

WHAT IT MEANS TO BE EUROPEAN

 I have no crisis in the duality of my existential identity: Federico Fellini encapsulates the meaning of Life for me, in that it is a Circus.

 I consider all of politics and popular culture a form of insidious and inexorable hypnosis.

 Being of a particular nationality, or the product of influences of more than one, as in my instance, is not a matter of a political proclamation by a group of politicians at a given point in time; it is a matter of understanding and identifying with its historical continuum, which includes apogees and dark ages.

 I did not wait for Frau Merkel, Monsieur Sarkozy and Mister Cameron, or any of the neo-Greeks in order to develop a cultural identity.

 I am ‘European’ by virtue of the fact that my historical roots by birth are at the edge of the Aegean Sea, as my mother’s name being that of one of the Muses testifies: Euterpe. With that innate‘yeast’, what I subsequently made in London is a creation entirely of my own shaping.

 As the countries of my primary influences: Greece and England, are geographically at the extreme ends of a diagonal, which is spanning Europe from extreme northwest to extreme southeast, not only am I not questioning, or doubting my Eurocentric identity, it is in my ‘id’.

 Having said all that, I feel at ease walking along Piccadilly in London with all the ‘Parthenon’ facades, but saddened that the ‘Parthenon’marbles are at the British Museum. There are no ‘Muses’ in the British ‘Museum’.

Similarly, I am saddened to hear that every neo-Greek has substituted the beautiful Greek irregular form of the verb “ερχομαι” by having adopted and keep saying: “Αντε”, instead of simply: “Ελα”

Each of us is defined by the individual choices he/she makes and, so far, the three aforementioned politicians have inspired nothing within me.

 Michelangelo used to keep buying caged birds from the market only to release them. It is only those who have tasted the freedom of flight, who will live with their eyes turned skywards and keep returning there forever.


(Emmanuel Constantine was born and raised in Thessaloniki. He moved to London where he lives the last 45 years. He graduated with honors from the Harrogate school of Art and Design and had a brilliant career as a designer, with major works such as Vogue Magazine, the store Harrods, the Estee Lauder, and more.)

Σύνδεση με Κάιρο

Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις του συνδυασμού. Δημοσιεύονται στο πλαίσιο του υγιούς και διάφανου διαλόγου και οι συντάκτες φέρουν την ευθύνη της υπογραφής τους.

Γράφει ο Μάκης Μωράκης

Φωτό: Chris Hondros / Getty Images

Σύνδεση με Κάιρο

Δεν χρειάζεται να είναι κανένας ειδικός για να κατανοήσει ότι στην Αίγυπτο και σε μικρότερες Αραβικές χώρες, η άμυνα στον φονταμενταλιστικό ισλαμισμό των ΗΠΑ επέβαλε ή ανέχτηκε ολοκληρωτικά καθεστώτα μην αφήνοντας να αναπτυχθούν ιδεολογικά αντίβαρα και να μορφοποιηθούν σχήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν εκδημοκρατισμό των εκεί κοινωνιών.

Η αυθόρμητη αντίδραση των αιγυπτίων δεν καθοδηγείται από καμία αντιπολιτευτική πρόταση, αλλά από την ανέχεια και την στέρηση της ελευθερίας.

Στην Αίγυπτο δεν διαδηλώνουν τα συνδικάτα, τα κόμματα ή οι αναρχικοί. -Επαναστατούν οι άνθρωποι που καταδυναστεύονται από την εξουσία και πεινούν. Δεν υπάρχει πολιτική δύναμη κοντά στον Ευρωπαϊκό τρόπο σκέψης που να μπορεί να εκφράσει την αυθόρμητη λαική εξέγερση. Δεν είναι τυχαίο ότι το σύνθημα «λαός και στρατός θα αλλάξουν το καθεστώς». από την στιγμή που σχεδόν κάθε οικογένεια έχει και ένα μέλος σε στρατιωτική θητεία, ακούγεται παγερό.

Το δυτικό δόγμα της ελεύθερης αγοράς παράγοντας φαντασιακά εχθρούς διόγκωσε το έλλειμμα κοινωνικού ανθρωπισμού στις κοινωνίες και η ασέβεια της παγκοσμιοποίησης στις πολιτισμικές διαφορές και τις ιδιαιτερότητες των κρατών οδήγησε σε αδιέξοδα. Μετά την παραίτηση Μουμπάρακ (που φαντάζομαι καθυστέρησε την παραίτηση του μέχρι να διευθετήσει τα τεράστια περιουσιακά του στοιχεία) η  εκδοχή ενός εισαγόμενου εκδημοκρατισμού φαντάζει θολή και αβάσιμη.

Στην Ελλάδα όπου τα κόμματα ταυτίζονται ακόμη με ιδεολογικά σχήματα  πετυχαίνουν να διαχωρίζουν τις αντιδράσεις των πολιτών , περιορίζοντας την αυθόρμητη αντίδραση. Συνδικαλιστικές, φοιτητικές οργανώσεις εξαρτώμενες από κόμματα, αναρχικοί, αριστεροί, ακροδεξιοί αντιδρούν ξεχωριστά σε μία προβλέψιμη φόρμα πάλης. Αρκεί όμως ο αυτοπροσδιορισμός των κομμάτων σε ιδεολογικές συνιστώσες να πείσουν για την ουσία των ιδεών τους;  Το Πασοκ συντηρεί τον όρο σοσιαλιστικό, η ΝΔ επιλέγει τον όρο λαική δεξιά χωρίς όμως να πείθουν ότι αυτοί οι όροι εκφράζουν πλέον κάτι απτό και βαθύτερο.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται ότι  η νέα facebook γενιά, τα παιδιά που βγήκαν στους δρόμους με την δολοφονία του Αλέξη,  επιζητεί να αντιδράσει διακατεχόμενη  από μία  νέα απολιτικ συνείδηση. Μία συνείδηση που είναι καθαρή και αγνή και ενάντια στον  ψευτοϊδεολογικό κομφορμισμό της γενιάς των 30άρηδων και άνω. Χωρίς όμως ιδέα για το αύριο η νέα ακραιφνής συνείδηση των νέων δεν ξέρουμε που θα οδηγήσει. Ελπίζω και πραγματικά πιστεύω όχι στον λαϊκισμό.

Το σκληρό δεδομένο του 2011  είναι η κρίση και η καθημερινή διάρρηξη  του κοινωνικού ανθρωπισμού με την επιθετική άνοδο της ανεργίας και της φτώχιας των Ελλήνων. Αυτή η διάρρηξη  είναι η σύνδεση μας με το Κάιρο.